Especialistas do Cinbio estudan a evolución de proteínas de virus que son diana de terapias

Arrancaron hai apenas uns meses e por diante teñen tres anos para conseguir aplicar modelos avanzados de evolución molecular á predición da evolución de distintas proteínas de virus que son diana de terapias antiretrovirais e que, polo tanto, poderían usarse para o deseño de novas vacinas e tratamentos. Falamos do grupo de investigación Evolución Molecular Computacional do CINBIO, o Centro de Investigación en Nanomateriais e Biomedicina da Universidade de Vigo. Dirixido polo profesor titular Miguel Arenas Busto, contan cunha axuda para facelo de 125.000 euros concedidos polo Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades dentro do Plan Estatal de Investigación Científica, Técnica e de Innovación (2021-2023).

Completan o equipo de traballo deste proxecto Valeria Zoni e Luis Daniel González Vázquez. “O noso obxectivo é desenvolver modelos biofísicos de evolución da secuencia, estrutura e función das proteínas e explotar as súas aplicacións técnicas e prácticas, con especial interese nas proteínas de virus que son diana de terapias”, explica Arenas, científico formado na Universidade de Vigo que tras pasar por distintos países -Suíza, Reino Unido, Estados Unidos e Portugal -, regresou á UVigo como investigador Ramón y Cajal, onde puxo en marcha este equipo de investigación, especializado en investigar a evolución das macromoléculas biolóxicas usando métodos computacionais e a súa aplicación á biomedicina.

Másnoticias

La Semana de Cine Submarino de la UVigo ofrece más de una decena de proyecciones gratis en la ciudad

13/11/2025

Día de “agradecemento infinito” na UVigo aos 44 docentes e 20 PTXAS xubilados o curso pasado

12/11/2025

No caso deste proxecto financiado polo Ministerio o responsable da investigación fai fincapé en que comprender a evolución das proteínas é fundamental para mellorar os métodos de predición da evolución das mesmas, os cales presentan aplicacións en diversos ámbitos, incluíndo biomedicina e biotecnoloxía. “Para realizar predicións de evolución de proteínas requírense modelos evolutivos e canto maior exactitude teñan estes modelos máis realistas serán as predicións correspondentes”, recalca Arenas. Neste proxecto aplican modelos evolutivos avanzados de evolución de proteínas que consideran restricións evolutivas baseadas na estrutura tridimensional das proteínas, que xa desenvolveran en estudos previos.

As proteínas ancestrais poderían usarse para deseñar novas vacinas"

O proxecto, que se prolongará ata decembro de 2027, formula diferentes propósitos. Por unha banda, buscan aliñar e comparar estruturas de proteínas tendo en conta a súa evolución e, pola outra, tratan de estimar distintos parámetros evolutivos das proteínas, incluíndo as frecuencias de mutación e de recombinación.

Do mesmo xeito, contémplase tamén o estudo da evolución das proteínas do virus da SIDA e do SARS-CoV-2, que son importantes para o desenvolvemento de novos tratamentos. “A nosa idea é reconstruír as variantes ancestrais destas proteínas tendo en conta a estrutura tridimensional das mesmas e comparalas con observacións reais para avaliar o erro de reconstrución”, apunta o investigador, ao que engade que “as proteínas ancestrais poderían usarse para deseñar novas vacinas”. Como cuarta liña de traballo estudan a evolución de variantes resistentes de proteínas do virus da SIDA que son diana de tratamentos antiretrovirais. Neste senso, Arenas valora que “calcular a probabilidade de fixación de mutacións de resistencia proporcionaría información útil para o deseño de fármacos antiretrovirais”.

“Os resultados poden ser importantes para a sociedade a longo prazo”

“Os resultados poden ser importantes para a sociedade a longo prazo, mais non presentarán unha aplicación inmediata”, salienta o investigador, quen fai fincapé en que o deseño de terapias contra virus podería verse mellorado coa consideración das predicións evolutivas de proteínas diana das terapias “tendo en conta información sobre a secuencia e a estrutura tridimensional das proteínas”.