Pergamiño Vindel: por que é tan importante para Galicia (e para o mundo)?

O Pergamiño Vindel encheu na última semana a primeira páxina dos xornais e dos titulares nos telexornais, pero saberías explicar por que é tan importante para Galicia? A continuación respondemos ás sete preguntas máis habituais en torno a un documento único para a lingua galega e para o mundo.

Que é o Pergamiño Vindel?

O denominado “Pergamiño Vindel” é o documento orixinal que contén as sete cantigas de amigo do trobador galego Martín Codáx, cantigas que escribiu no século XIII. Na obra, chea de sensualidade e de referencias a ritos pagáns, unha moza manifesta o seu desexo de reencontrarse co seu namorado.

Por que é tan importante?

O pergamiño ten un incontestable valor social, histórico, lingüístico e cultural para Galicia e tamén para o mundo.

1. Trátase do único dos tres manuscritos medievais que se conservan na actualidade que integra texto xunto coa notación musical. Neste senso, o seu valor é soamente comparable co Cancioneiro da Ajuda e as sete cantigas de amor compostas polo rei de Portugal, Dom Dinis.

2. Os poemas foron escritos nunha soa peza de pergamiño e cando foi descuberto, o manuscrito foi a única cantiga con notación musical escrita no século XIII. Está polo tanto considerado como o cumio da poesía vernácula e a música non relixiosa.

3. É unha xoia para a lingua galega e a historia propia de Galicia. Cando foi escrito, aínda existia o Reino de Galicia e o pergamiño clarifica o papel protagonista do galego-portugués na cultura como lingua vehicular nos cancioneiros medievais. Representa o berce da lingua galega, e da unión efectiva, a través dos dous idiomas fillos do galego-portugués, de 200 millóns de falantes na actualidade.

Que hai exactamente no documento?

O pergamiño ten unha dimensión de 34×45 centímetros e está escrito a catro columnas de 26,24,23 e 17 liñas, respectivamente. En total hai seis composicións líricas con notación musical (“Ondas do mar do Vigo”; “Mandad’ei comigo ca ven meu amigo”; “Mia yrrmana fremosa treides comigo”; “Ay Deus se sab’ora meu amado”; “Quantas sabedes amar amigo”; “Ay ondas que eu vin ver”) e unha séptima, “En o sagrad’e Vigo”, que carece de notación musical.

Unha das máis famosas e recoñecidas é, posiblemente, “Ondas do mar de Vigo”

Ondas do mar de Vigo,
se vistes meu amigo?
E ai Deus, se verrá cedo!
Ondas do mar levado,
se vistes meu amado?
E ai Deus, se verrá cedo!

Por que se denomina “Vindel”?

O nome do pergamiño fai referencia ao seu descubridor. Dende a súa creación, nalgún momento da historia perdeuse completamente o rastro do documento até que no século XX, nomeadamente en 1914, o libreiro madrileño Pedro Vindel o atopa no interior dun exemplar do século XIV.

Por que non pertence aos galegos e estaba en EE.UU?

O Pergamiño Vindel foi comprado a finais da década dos 70 por The Morgan Library and Museum, momento no que o da a coñecer ao mundo. O centro comezou a súa historia como unha biblioteca privada do banqueiro e filántropo John Pierpont Morgan e actualmente conta coa colección de manuscritos medievais e renacentistas máis grande dos Estados Unidos e funciona coma un museo e una biblioteca de investigación independente.

Canto tempo estará en Galicia?

O documento foi cedido á Universidade de Vigo en calidade de préstamo e estará exposto entre outubro de 2017 e marzo de 2018 no Museo do Mar de Galicia, en Vigo, xunto a 40 pezas do século XII ao XV. Ademais, contemplase outras actividades coma un simposio internacional, conferencias, concertos, intervencións artísticas e publicacións co gallo de facer especial fincapé no valor do Pergamiño Vandel e a importancia de Vigo no mesmo.

Está traducido a máis idiomas?

Grazas ao Departamento de Filoloxía Galega e Latina da Universidade de Vigo, o Pergamiño Vindel será traducido a 50 idiomas do mundo coma o armenio, o náhuatl, o francoprovenzal, o ruso, o xaponés, o árabe, o español, o inglés, o aranés, o sueco; o totonaco, o nasa-yawa, o azerí, o grego, o éuscaro, o sardo, o italiano, o francés, o maorí, o mirandés, o bengalí, o húngaro, o catalán, o turco ou o swahili entre outros idiomas.